آزمایش مکانیک خاک

قبل از شروع به کار پروژه‌های ساخت و ساز در هر مقیاسی که باید و در هر منطقه‌ای هم که قرار داده باشد باید یک مجموعه آزمایش را به منظور مطمئن شدن از مناسب بودن شرایط صورت داد. آزمایش خاک که توسط افراد متخصص صورت می‌گیرد نمونه‌ای از این آزمایش‌ها است. این آزمایش یکی آزمون‌های لازم و ضروری پیش از احداث ساختمان است که برای سازه‌های بلند و با متراژ زیربنای زیاد اجباری است. در ادامه به بررسی این آزمایش، چگونگی انجام آن و هزینه انجام آن‌ می‌پردازیم و سعی خواهیم کرد که به سؤالات متداول در زمینه آزمایش خاک ساختمان پاسخ‌ دهیم.

آزمایش خاک چیست؟

آزمایش خاک ساختمان عبارت از آزمایشی است که در آن به بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌ می‌پردازند. بدین منظور افرادی متخصص با استفاده از تجهیزات مخصوص اقدام به گرفتن نمونه‌هایی مشخص از محل مورد نظر می‌کنند و سپس با انتقال نمونه ها به اجرای آزمایش خاک مشغول می‌شوند. این ویژگی‌ها عبارت از مقاومت برشی، میزان تحمل بار، اسیدیته، میزان نفوذ، دانه‌بندی خاک، حدودی خمیری، گرانروی ویژه و دانسیته خاک هستند. در نهایت پس از انجام این آزمایش‌ها، گزارشی تهیه‌ می‌شود که ویژگی‌های خاک مورد نظر در آن ذکر‌ می‌شود و تیپ خاک هم تعیین‌ می‌شود.

مراحل انجام آزمایش خاک کدام است؟

برای انجام این آزمایش، ابتدا نمونه‌برداری از محل احداث ساختمان صورت‌ می‌گیرد. نمونه‌برداری به دو صورت دستی و ماشینی انجام‌ می‌شود. نمونه‌برداری دستی دیگر مورد تائید سازمان نظام مهندسی نیست و همه نمونه‌برداری‌ها باید به صورت ماشینی انجام شود. پس از نمونه‌برداری، نمونه‌ها به آزمایشگاه برده‌ می‌شوند و مورد آزمایش قرار‌ می‌گیرند سپس نتیجه به صورت گزارشی ارائه‌ می‌شود. لازم به ذکر است که سازمان نظام مهندسی به طور مستقیم بر این فرآیند نظارت دارد.

انواع آزمایش خاک

به طور کلی اصلی‌ترین و مهم‌ترین آزمایش‌های خاک صورت گرفته در پروژه‌های ساختمان‌سازی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

آزمایش اس پی یا آزمایش نفوذ استاندارد، یکی از مهم‌ترین آزمایش‌هایی است که در محل احداث سازه انجام‌ می‌گیرد. نحوه اجرای این آزمایش این گونه است که یک وزنه 5/63 کیلوگرمی از فاصله 76 سانتی‌متری سقوط‌ می‌کند و میزان نفوذ آن در داخل خاک محاسبه‌ می‌شود و در نهایت با استفاده از مقدار نفوذ وزنه در خاک که به دست آمده است تیپ خاک مشخص‌ می‌شود.

آزمایش هم ارز (معادل) ماسه، در جهت به دست آوردن نسبت ماسه به خاک

آزمایش هیدرومتری، دانه‌بندی خاک‌های رد شده از الک شماره 200 و کامل کردن منحنی‌های دانه‌بندی

آزمایش حد روانی، در جهت به دست آوردن درصد رطوبتی در آن از حالت خمیری خارج می‌شود و به صورت روان در می‌آید.

آزمایش دانه‌بندی به روش سرند کردن، دسته‌بندی ذرات تشکیل دهنده از نظر اندازه و مقایسه آن‌ها با استانداردهای موجود

آزمایش برش مستقیم، در جهت به دست آوردن پارامترهای مقاومت برشی خاک

آزمایش سه محوری، به دست آوردن مقاومت برشی خاک در خاک‌های چسبنده، غیر چسبنده و دانه‌ای

آزمایش ضریب نفوذپذیری از طریق آزمایش بار آبی افتان، در جهت مشخص کردن ضریب نفوذپذیری

تعیین ضریب نفوذپذیری از طریق آزمایش بار آبی ثابت، به منظور محاسبه ضریب نفوذپذیری خاک

آزمایش تک محوری خاک چسبنده، به دست آوردن پارامترهای مقاومت برشی در خاک‌های چسبنده

آزمایش تحکیم، بررسی واکنش خاک در برابر بارهای فشارشی

آزمایش تراکم، بررسی واکنش خاک در برابر نیروهای تراکمی

تیپ خاک چیست و کدام تیپ خاک بهتر است؟

در آزمایشی در آزمایشگاه، خاک نمونه‌برداری از زمین را تحت استرس برشی قرار‌ می‌دهند تا شرایط زمین‌لرزه را بازسازی و واکنش خاک تحت تاثیر نیروها را مشاهده کنند. بعد از این مرحله و با توجه به واکنش های ثبت و ضبط شده از خاک مورد نظر، آن را درون طبقه‌بندی یکی از انواع خاک‌ها قرار‌ می‌دهند.

به طور کلی خاک‌ها از نظر مقاومت در برابر نیروهاش برشی به چهار گروه از تیپ یک تا تیپ چهار تقسیم‌ می‌شوند که تیپ یک بهترین خاک است و مقاومت خوبی در برابر برش دارد و خاک تیپ چهار بدترین تیپ خاک است و مقاومت کمی در برابر برش دارد.

آیا این آزمایش بر هزینه ساخت سازه تأثیر دارد؟

باید بگوییم که پاسخ این سؤال مثبت است ولی این خود آزمایش نیست که بر هزینه‌ها تأثیر‌ می‌گذارد بلکه نتایج حاصل شده از آن یا به عبارتی مشخص شدن تیپ خاک بر کاهش هزینه‌ها تأثیر‌ می‌گذارد. اگر آزمایش انجام نشود، به ناچار باید سازه مطابق سست‌ترین خاک ساخته شود و از آنجایی سازه‌هایی که بر روی خاک‌های سست یا تیپ چهار ساخته‌ می‌شوند باید بیشترین مقاوم‌سازی را به کار ببرند پس هزینه لازم برای ایجاد حداکثر مقاوم سازی مسلماً زیاد خواهد بود.

این در حالی است که شاید اصلاً لازم به به حداکثر رساندن مقاومت سازه نباشد و به عبارتی تیپ خوب یا خیلی خوب باشد و بتوان به هزینه‌های به مراتب پایین‌تری مقاومت لازم و استاندارد را در سازه ایجاد کرد. بنابراین با انجام آزمایش و دانستن تیپ خاک محل احداث سازه‌ می‌تواند از هزینه‌های ساخت و ساز کاست.

برای چه سازه‌هایی انجام آزمایش خاک ضروری است؟

در شهر‌های مختلف و با توجه به زمین‌شناسی متفاوت منطقه، انجام آزمایش می‌تواند ضروری باشد یا نباشد ولی در شهری مانند تهران برای سازه‌هایی که در شش طبقه احداث‌ می‌شوند و زیربنای بیش از 2000 متر دارند ضروری است. ناگفته نماند که این آزمایش برای ساختمان‌سازی در شهر تهران یک و نیم تا دو ماه زمان نیاز دارد.

هزینه حفاری چقدر است؟

به طور کلی هزینه حفاری جهت انجام آزمایش به عوامل زیادی بستگی دارد. متراژ حفاری با توجه به تعداد طبقات افزایش پیدا‌ می‌کند، تعداد گمانه‌ها، فصل و برخی از مصوبات سازمان نظام مهندسی بر قیمت حفاری تأثیر‌ می‌گذارد. هرچه تعداد طبقات بیشتر باشد به طبع عمق حفاری هم بیشتر‌ می‌شود و هر چه تعداد گمانه‌ها هم بیشتر باشد هزینه هم بالاتر‌ می‌رود.

از طرفی هم فصل سرما که ساخت و ساز کاهش پیدا‌ می‌کند، هزینه حفاری به دلیل کاهش تقاضا کاهش‌ می‌یابد. برخی مصوبات سازمان نظام مهندسی مانند ممنوع شدن حفاری دستی شرکت‌های آزمایش کننده خاک که دستگاه حفاری دارند باعث افزایش قیمت حفاری ماشینی شد.

چه سازه‌هایی از آزمایش خاک معاف هستند؟

صرف نظر از لزوم و اهمیت اجرای این آزمایش در سازه‌های مختلفی که ساخته می‌شوند، بناهایی هم وجود دارند که نیازی به اجرای این آزمایش ندارند که چند مورد از آن‌ها را می‌تواند در فهرست زیر مشاهده کرد.

سازه‌هایی که داده‌های زمین‌شناسی محل احداث ساختمان برای آن‌ها در دسترس و مشخص باشد.

ساختمان‌های با اهمیت کم و متوسط (شامل پارکینگ‌ها، انبارها، ساختمان‌های مسکونی و ساختمان‌هایی که با خراب شد آن‌ها خرابی و خسارات زیادی به بار نمی‌آید)

ساختمان‌های حداکثر با چهار طبقه

ساختمان‌های با زیربنای کمتر از 300 متر مربع

ساختمان‌هایی که برای ساخت آن‌ها کمتر از 2 متر گودبرداری شده باشد.

تعداد ساختمان‌ها در محله زیاد نباشند مانند شهرک‌ها و خانه‌های سازمانی

ساختمان‌هایی که در زمین‌های تیپ یک و دو نباشند.

احتمال مواجه با خاک‌هایی که متورم شونده و روان گرا وجود نداشته باشد.

سازه‌ای در مجاورت زمین مورد نظر وجود نداشته باشد که احتمال وارد شدن خسارت به آن وجود داشته باشد.

محل مورد نظر در منطقه گسل اصلی نباشد.

سطح آب‌های زیرزمینی بالا نباشد.

سخن آخر

آزمایش خاک یکی از ملزومات پیش از ساخت سازه‌های بلند است. با انجام این آزمایش تیپ خاک تعیین‌ می‌شود و میزان مقاوم‌سازی سازه در برابر زلزله به تیپ خاک زیر ساختمان بستگی دارد. این آزمایش شامل نمونه‌برداری زمینی و آزمایش صحرایی و آزمایشگاهی است که در نهایت گزارشی از نتیجه آزمایشات انجام گرفته به کارفرما ارائه‌ می‌شود.

***********************************************************************

آزمایشگاه بتن

آزمايشگاه بتن به افراد کمک می کند تا مطالب مختلفی نظير نحوه ساخت بتن مناسب ، چگونگی رسيدن به مقاومت دلخواه ، مبارزه با شرايط خورنده ، ساخت بتن .با دوام و ... را مورد بررسی قرار دهند آزمایشگاه بتن برای کنترل بتن استفاده می گردد و معمولا از هر روز یک سری نمونه می گیرند و نمونه هایی که داخل ایران مورد استفاده است و بیشتر کاربرد دارد، قالب های 15.15.15 است.

شرح آزمایشگاه بتن:

درمهندسی ساختمان برای طراحی سازه(سازه بتنی) نياز است بدانيم که رفتار اجزای ساختمان تحت بارهايی که در اثر وزن خود آن، زلزله و ديگر عوامل محيطی به آن وارد می شود، چيست. همچنین بايد مشخص شود مصالحی که اين اجزا (يعنی تيرها و ستون ها و مانند آن) از آن ساخته می شوند چقدر تحمل بار دارند.

بتن یکی از مصالح اصلی در ساخت انواع بناهای مختلف می باشد که هم اکنون بسیاری از ساختمان های کشور با اسکلت بتنی ساخته می شوند .سیمان و ماسه از جمله مواد اصلی در ساخت بتن می باشند، که این مواد بر اساس استانداردهای مرجع ارزیابی و کنترل می شوند. اما نکته اساسی این است که با داشتن سیمان و ماسه استاندارد حتماً بتن استاندارد نخواهیم داشت و مراحل عمل آوری این محصول بسیار حائز اهمیت است.آزمايشگاه بتن به افراد کمک می کند تا مطالب مختلفی نظير نحوه ساخت بتن مناسب ، چگونگی رسيدن به مقاومت دلخواه ، مبارزه با شرايط خورنده ، ساخت بتن با دوام و ... را مورد بررسی قرار دهند.با توجه به این مطالب راه اندازیآزمايشگاه بتن امری ضروری می باشد. آزمایشگاه بتن برای کنترل بتن استفاده می گردد و معمولا از هر روز یک سری نمونه می گیرند و نمونه هایی که داخل ایران مورد استفاده است و بیشتر کاربرد دارد، قالب های 15.15.15 است که آنها را سر لایه بتن می ریزند و هر لایه را بین 15 تا 25 ضربه می کوبند و روز بعد آن را باز می کنند و در استخر آب قرار می دهند و مدت زمان ماندن آنها داخل استخر آب 7و14و28 روز است و سپس آنها را می شکنند و برای هر رده بتن یک رنج مقاومت وجود دارد و این نمونه های شکسته شده معادل بتنی است که سر ساختمان استفاده می شود بعد از شکستن باید نتایجی را که مد نظر است حاصل شود و اگر بدست نیاید جلو گیری به عمل می آید و بعد می توان مثلا سیمان آن را کم یا زیاد کرد و یا شن و ماسه را تا دیگر معیوب نباشد وقتی قالب ها را شکستند آنها را بر روی جکی که در آزمایشگاه وجود دارد، می گذارند و سپس آن را تقسیم بر 100 می کنند تا مقاومتش بدست بیاید که 7و28روز آن خیلی مهم است.

گزارشات آزمایشگاه های بتن و مصالح ساختمانی:

تعيين وزن مخصو ص سيمان

دانه بندي خاك

درصد جذب آب

تعيين وزن مخصوص ظاهري به روش پيكنومتر

تعيين وزن مخصوص ظاهري به روش دونگان

محاسبه وزن واحد حجم مصالح

طرح اختلاط بتن

دانه بندي مصالح

تعيين وزن مخصوص

نمونه برداري از مصالح

درصدجذب رطوبت سطحي

هم ارزی (ارزش ماسه ای SE)

وزن مخصوص توده اي

درصد جذب آب

طرح اختلاط بتن

طرح اختلاط بتن و آزمایشهای کششی ، فشاری وخمشی

هیدرومتری

تعیین مقاومت سائیدگی مصالح سنگی درشت دانه بوسیله سایش و ضربه در دستگاه لس آنجلس

تجهیزات آزمایشگاه بتن :

ترازوی دیجیتال؛کاربرد عمومی

ترازوی ارشمیدس؛جهت توزین وزن مصالح درون آب

مخلوط کن بتن؛جهت اختلاط در حجم 30 لیتر

دستگاه بلین؛جهت تعیین نرمی سیمان با استفاده از دستگاه نفوذپذیری هوا

میز ویبره؛جهت تراکم نمونه های بتنی

دستگاه اندازه گیری هوای بتن؛جهت اندازه گیری مقدار هوای موجود در بتن تازه

دستگاه پرس(جک فشاری) ؛جهت تعیین مقاومت فشاری بتن

اسلامپ؛جهت تعیین کارایی بتن تازه

آزمایشات بتن:

آزمایش تعیین زمان گیرش سیمان هیدرولیکی تویط سوزن و یکات

آزمایش استاندارد برای تعیین جرم حجمی سیمان

آزمایش استاندارد برای غلظت نرمال سیمان هیدرولیکی

آزمایش استاندارد جهت تعیین مقاومت کششی ملات سیمان

آزمایش استاندارد جهت تعیین مقاومت خمشی ملات سیمان هیدرولیکی

آزمایش استاندارد برای تعیین نرمی سیمان پرتلند با استفاده از دستگاه نفوذپذیری هوا

آزمایش استاندارد برای دانه بندی مصالح سنگی ریزدانه و درشت دانه به وسیله الک

اسلامپ بتن با توضیحات و ضمائم کارگاهی:

بتن ترکیبی از مصالح سنگی، سیمان، آب و در صورت نیاز یکسری مواد مضاف هست.

اسلامپ آزمایشی است که با انجام دادن آن می توانیم به مقدار روان بودن بتن، ( شل بودن یا سفت بودن آن ) پی ببریم. که این عمل توانایی پیش بینی وضعیت کسب مقاومت بتن را تا حدی برای سیستم نظارت پروژه مقدور می نماید.

شرح آزمایش اسلامپ:

الف – وسایل مورد نیاز:

-دستگاه نمونه گیری اسلامپ:

شامل:

یک سینی فلزی به ابعاد (40*40) یا (50*50) که محل قرار گرفت یک پایه (میلگرد) در آن تعبیه شده باشد.

یک مخروط فلزی به ارتفاع 30 سانتیمتر، که قطر قائده پائین آن 30 سانتیمتر و قطر قائده بالای آن 10 سانتیمتر می باشد و دو عدد دستگیره در دو طرف آن تعبیه شده است.

-میلگردی (به عنوان پایه سنجش ارتفاع بتن) به طول تقریبا 35 سانتیمتر که در یک سر آن خطکشی به عرض 5 سانت قرار دارد، به طوری که پس از قرار گرفتن این میلگرد در محل خود بر روی سینی، ارتفاع مابین سینی تا زیر خط کش 30 سانتیمتر (برابر ارتفاع مخروط) باشد.

-یک عدد میلگرد ساده به طول 40 الی 50 سانت که برای متراکم کردن بتن داخل مخروط بکار می رود.

-وسیله سنجش ارتفاع، - ترجیحا یک عدد متر کوچک -.

ب – روش آزمایش:

در کارگاه ها به هنگام بتن ریزی قسمت های مختلف سازه، آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک بر اساس اُردر صادر شده از طرف پیمانکار - (که در پروژه های خاص و بزرگ بایستی به تائید دستگاه نظارت کارگاه نیز رسیده باشد) – نسبت به اخذ یک یا چند نمونه بتن از محل بتن ریزی اقدام می نماید که در هر بار نمونه گیری از مراحل بتن ریزی بایستی آزمایش اسلامپ انجام شود و نتیجه آن در گزارش آزمایش ذکر گردد.

تعداد دفعات نمونه گیری از هر قسمت از سازه – با توجه به حجم بتن ریزی – در نشریه 101 سازمان برنامه و بودجه ذکر گردیده است.

به عنوان مثال:

در بتن ریزی فونداسیون بایستی به ازاء هر 50 الی 100 متر مکعب بتن با تشخیص نظارت مقیم یک سری نمونه گیری از بتن به عمل آید.

در بتن ریزی ستون ها بایستی از هر 50 متر مکعب بتن ریزی یک نمونه بتن اخذ شود.

در بتن ریزی دال ها بایستی از هر 30 متر مکعب بتن ریزی یک نمونه بتن اخذ شود.

نکته: زمان و مکان اخذ نمونه از بتن با توجه به حساسیت مکانی بتن ریزی و یا شکل ظاهری بتن به تشخیص کارشناس آزمایشگاه و یا نظارت مقیم پروژه خواهد بود.

بر روی مقدار بتنی که برای نمونه برداری از مجموعه بتن موجود در پایکار جدا نموده ایم - قبل از انجام نمونه برداری – بایستی آزمایش اسلامپ صورت گیرد.

برای این منظور ابتدا مخروط اسلامپ را بر روی سینی مربوط و در محل خود مستقر می نمائیم.

با وسیله ای مناسب – ترجیحا یک بیل دستی کوچک که عرض آن از 10 سانت کمتر باشد تا براحتی بتوان بتن را از محل قائده بالای مخروط به داخل آن ریخت – اقدام به پر کردن مخروط می نمائیم.

این عمل بایستی در سه مرحله انجام گیرد که در هر مرحله یک سوم از ارتفاع مخروط را که برابر 10 سانت می باشد با بتن پر نموده و نسبت به ویبره یا متراکم کردن بتن با میله مخصوص اقدام می گردد.

روش تراکم بتن به این صورت می باشد که در هر مرحله از سه مرحله فوق بایستی 25 بار میله تراکم را در داخل بتن فرو ببریم که این عمل به صورت دایره وار و از بیرون دایره به سمت داخل – تا محل مرکز دایره - صورت می پذیرد.

نکته مهم:

در مرحله اول بایستی عمق فرو رفتن میله تراکم در داخل بتن به اندازه عمق بتن و تا کف باشد، اما در دو مرحله بعد بایستی به جهت حصول پیوستگی در بین دو لایه به اندازه تقریبی 3 الی 5 سانت میله تراکم را در داخل لایه زیرین فرو برده و بدین ترتیب نسبت به نواخت 25 ضربه – به شرح فوق – اقدام نمائیم.

پس از اتمام سه مرحله فوق و پر شدن مخروط با یک خط کش فلزی و یا هر نوع وسیله ممکن سطح بتن را صاف نموده تا با لبه قائده بالایی در یک تراز قرار گیرد.

پس از این مرحله از دستگیره های جانبی مخروط گرفته، چفت و بست مخروط به سینی را باز می کنیم و به آرامی ، با سرعتی ملایم و ثابت، بدور از هر نوع عجله، به صورت قائم مخروط را از روی بتن بر می داریم.

چسبندگی بین بتن و جداره داخلی مخروط باعث خواهد شد تا مخروط در هنگام بالا آمدن از یک طرف تمایل به چسبیدن به بدنه بتن و سر خوردن روی آن و بالا آمدن را داشته باشد که این مساله در نتیجه آزمایش و عدم حصول نتیجه دقیق و واقعی تاثیر گذار خواهد بود.

اپراتور آزمایشگاه بایستی با دقت و قدرت دستان خود سعی در قائم بالا آوردن مخروط داشته باشد تا از بروز این مشکل جلوگیری بعمل آید.

پس از برداشتن مخروط، بتن مقداری افت خواهد کرد، پایه میله ای که به سر آن یک خط کش وصل است را چرخانده و دقیقا بر روی بتن قرار می دهیم تا ارتفاع ریزش بتن را بسنجیم.

با متر کوچکی که در اختیار داریم ارتفاع مابین سطح بالای بتن تا زیر خط کش فلزی را اندازه می گیریم. عدد بدست آمده به عنوان عدد اسلامپ شناخته می شود.

نکته مهم:

بعد از ریزش نمودن، اکثر اوقات مشاهده می شود که این ریزش به صورت مایل اتفاق می افتد، در این صورت به جهت سنجش ارتفاع ریزش بتن، حد وسط بالاترین و پائین ترین نقطه از سطح بتن ملاک عمل سنجش خواهد بود.

میزان آب موجود در بتن عامل اصلی روانی (اسلامپ کم یا پائین) یا سفتی (اسلامپ بالا) در بتن می باشد.

این نکته را نباید فراموش نمائیم که هرقدر مقدار آب در داخل بتن کمتر باشد، البته تا حدی که سبب سفتی بیش از حد بتن نشود و مانعی بر سر راه ویبره نمودن صحیح و اصولی بتن نباشد، مقاومت فشاری حاصله بتن بیشتر خواهد بود.

برای بتن ریزی در محل هایی که تراکم آرماتور زیاد بوده (مثلا در ستون ها و پایه های پل های بزرگ با تراکم آرماتور بالا و اشکال هندسی خاص) و یا امکان ویبره نمودن بتن محدود و یا غیر ممکن می باشد (به عنوان مثال در بتن ریزی شمعها) بایستی از بتن روان استفاده نمود، اما اشکالی که در اینجا وارد است این است که استفاده زیاد از آب سبب افزایش نسبت آب به سیمان در بتن و در نهایت کاهش مقاومت حاصله می گردد. توضیح دیگر بر این واقعیت اینکه؛ وجود مقدار زیاد آب در داخل بتن باعث می شود تا پس از گرفتن بتن و خشک شدن آن، تبخیر و جذب آب موجود باعث ایجاد خلل و فرج بیش از حد نیاز در داخل بتن شده که این خود در نهایت موجب ضعف مقاومت فشاری بتن خواهد بود.

به همین دلیل امروزه در مواردی که استفاده بتن روان (با اسلامپ پائین) ضرورت داشته باشد، می توان از مواد مضافی که خاصیت روان کنندگی دارند بهره برد.

 برای بتن های سازه ای در ایده آل ترین میزان اسلامپ، عدد 4 یا 5 است، در این حالت بتن هم ویبره خور مناسبی دارد و هم روند کسب مقاومت آن – صرفنظر از سایر فاکتورهای موثر در مقاومت نهایی بتن – بسیار مطلوب و ایده آل می باشد.

این عدد چنانچه تا سقف 8 یا 9 بالا بیاید، چنانچه مصالح سنگی ریزدانه بتن از ارزش ماسه ای بالایی برخوردار باشد، و همچنین از سیمان مناسبی استفاده شود، چندان محل اشکال نبوده و در نهایت نتیجه مورد نیاز بدست خواهد آمد.

برای بتن ریزی شمع های عمیق از اسلامپ 15 بهره می برند.

چنانچه میزان اسلامپ حوالی عدد، 17 یا 18 و پائینتر باشد، یعنی بعد از برداشتن مخروط بتن به اصطلاح وا برود، به آن اسلامپ ریزشی اتلاق می شود.

دراکثرقراردادهای طرحهای عمرانی کشور ، ضوابط و مقررات ، آئین نامه های رایج بخصوص آئین نامه بتن ایران جزء مشخصات فنی پیمان بوده و رعایت آنها ضروری است .

پذیرش بتن در کارگاه براساس نتایج آزمایش فشاری نمونه های برادشته شده از بتن مصرفی صورت می پذیرد . دراکثر طرحها عمرانی کشور و آزمایشگاه ها روش b.s.1881 با قالب مکعبی نمونه گیری انجام و نسبت به حجم بتن مطابق بند 6-5-1-2 آئین نامه بتن ایران می‌باشد:

الف ) برای دالها و دیوارها ، یک نمونه برداری از 30 مترمکعب بتن یا 150 مترمربع سطح

ب ) برای تیرها و کلافها درصورتی که جدا از قطعات دیگر بتن ریزی میشوند ، یک نمونه برداری از هریکصد مترطول

ج ) برای ستونها ، یک نمونه برداری از هر50 مترطول

براین اساس و روش فوق حداقل شش نمونه مکعبی از حجم بتن به ترتیب:

یک نمونه (یک آزمونه ) ـــــــــــــــــــــــــ 7 یا 11 روزه

سه نمونه (سه آزمونه )‌ ـــــــــــــــــــــــ 28 یا 42 روزه

یک نمونه (یک آزمونه )‌ ـــــــــــــــــــــــ 90 یا 125 روزه

یک نمونه (یک آزمونه ) ــــــــــــــــــــــــ کنترل یا آگاهی

به عبارت دیگر حداقل شش نمونه (آزمونه )‌از هربتونیر در مدت تخلیه اش بصورت تصادفی ، با رعایت بند 6-5-1-2 حجم بتن برداشته شود.

با نمونه های فوق طبق ردیف ب بند 6-5-2-1 و بند 6-5-2-2 می توان از نمونه ها ( آزمونه ها ) نسبت به ارزیابی پذیرش بتن اعلام نظر شود ولی مغایر با ردیف الف بند 6-5-2-1 و بند 6-5-1-1 و بند 6-5-1-5 است .

نمونه برداری از بتن

روش آئین نامه بتن ایران

در بند 6-5-1-1 - مقصود از هر نمونه برداری از بتن ، تهیه دوآزمونه از آن است که آزمایش فشاری آنها در سن 28 روزه یا هر سن مقرر شده دیگر انجام می پذیرد و متوسط مقاومتهای فشاری بدست آمده بعنوان نتیجه نهایی آزمایش منظور میشود .

در هرنمونه برداری از بتن ، تهیه آزمونه های زیر انجام می گیرد:

آزمونه اول ـــــــــــــــــ 7 یا 11 روزه

آزمونه دوم ــــــــــــــــ 28 یا 42روزه

آزمونه سوم ـــــــــــــــ 28 یا 42 روزه

آزمونه چهارم ـــــــــــ 90 یا 125 روزه یا آگاهی

لازم به توضیح است که برابر بند 6-5-1-2 و رعایت عملی ردیف الف بند 6-5-2-1 وبا درنظر گرفتن دو آزمونه دوم و سوم بجای کلمه مقاومت نمونه در احجام مختلف می توان طبق بند 6-5-2 نسبت به مقاومت فشاری اظهار نظر کرد .

مقدارنمونه برداری مورد نیاز برای دالها و دیوارها:

تعداد نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ حجم بتن ( مترمکعب بتن )

سه نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ 1 الی 90

شش نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ 91 الی 180

نه نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ ـــ 181 الی 270

و ....................

حداقل چهار نمونه (آزمونه )‌از هربتونیر در مدت تخلیه اش بصورت تصادفی برداشته شود و اگر حجم بتن کم باشد ، نمونه ها ی متوالی میبایستی همزمان با تخلیه 4/1 و 4/2 و 4/3 فواصل مخلوط بتن داخل مخلوط کن برداشته شود و اگر بیشتر شود ، مابین فواصل مقادیر تخلیه شده به همان نسبت بطور مساوی فاصله می گذاریم.

نمونه های متوالی به نمونه هایی گفته میشود که فاصله زمانی هر نمونه برداری با نمونه برداری بعد از آن بیشتر از سه شبانه روز نباشد.

لازم به توضیح است که نمونه برداری ، واحد آئین نامه بتن ایران به ترتیب نمونه استوانه ایی ، مگا پاسگال مبیاشد که برای تبدیل نمونه مکعبی 15*15 به نمونه استوانه ای به شرح زیر اقدام میشود.

25=(25/1*2/10): 306

20=(20/1*2/10) : 26080 سال گذشته در بسياري از رشته هاي ساختماني كاربرد داشته و با عمر مفيد طولاني خود، مصالح با دوامي را به اثبات رسانده است. به هر حال بتن در پروژه هاي صنعتي بكار برده شده و در معرض شرايط بسيار سخت محيطي قرار گرفته و صدمات ساختاري و كاربردي را در طول عمر خود نشان داده است، كه این صدمات از 3 منبع اصلي سرچشمه گرفته اند شامل : پروژه هاي صنعتي كه عموماً توسط طراحان بومي، پيمانكاران بين المللي و كساني كه متخصص در اين رشته مي باشند، انجام مي شود. طراحان اين پروژه ها از شرايط سختي كه بتن در معرض آن قرار مي گيرد اطلاع كافي ندارند. در اكثر مواقع، افراد بهره بردار، نگهدارنده و محافظ اين سازه هاي بتني بيشتر از متخصصين داراي تجارب كاري در رشته هاي مكانيك، برق و يا شيمي بوده اند و بنابراين صدمات وارده بر اجزاء بتني را تشخيص نداده اند. نهايتاً اين صدمات عميق تر و پيشرفته تر مي شدند.

دستگاه ها و ابزارهای مهم جهت انجام آزمایشات بتن

جک بتن شکن - لوس آنجلس – دستگاه كرگيري – دستگاه ملات شكن – بتونير - گرمخانه - كوره الكتريكي – شيكرالك – شيكر ارزش ماسه اي – قا لبهاي سيلندري 6 اينچ – قالبهاي مكعبي 15*15*15 –قا لبهاي مكعبي 10*10*10 شيكر قا لبهاي بتنی دستگاه سلامت سيمان – چكش اشميت – هم زن سيمان – دستگاه ويكات – دستگاه تعيين هواي بتن – ست كامل اسلامپ – ست كامل ارزش ماسه اي – ترازوي ارشميد س –ترازوي 20كيلو گرم –ترازوي ديجيتالي با حساسيت 1/. گرم – ترازوي 2610گرمي – تطويل و تورق

 

لیست آزمایش های بتن

آزمایش نمونه گیری از بتن تازه

آزمایشات بتن اسلامپ

آزمایش عمل آوری بتن

آزمایش تعیین اندازه بتن تازه به روش وی بی

آزمایش آب انداختن بتن

آزمایشات تعیین هوای موجود در بتن

نمونه گیری از بتن و آزمایشات بتن

آزمایش مقاومت فشاری بتن

آزمایشات بتنی یافتن ویژگی های بتن ساخته شده

آزمایش بتن سفت شده

آزمایش عملکرد کف سازی

آزمایشات بتن و مواد محافظ کیورینگ بتن

آزمایشات بتن و مقاومت فشاری بتن

آزمایشات بتن و مقاومت کششی بتن

آزمایشات بتن در برابر یخ زدگی

آزمایشات آلستیسیته استاتیکی بتن